Małe projekty - są to projekty przyczyniające się do poprawy jakości życia lub zróżnicowanie działalności gospodarczej na obszarze działania LGD, które nie kwalifikują się do wsparcia w ramach działania osi 3 - Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej, pod warunkiem spełnienia kryteriów dostępu i wyboru, dla których całkowita wartość projektu wynosi od 4 500 zł do 100 000 zł. Szczegółowe zasady dotyczące wdrażania małych projektów zostały określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania "Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 (Dz. U. Nr 138, poz. 868 z późn. zm.).
 
Beneficjenci:
1) osoby fizyczne, które są:
   a) obywatelami państwa członkowskiego UE,
   b) pełnoletnie,
   c) zamieszkałe na obszarze objętym LSR, lub wykonujące działalność gospodarczą na tym obszarze;
2) osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną:
   a) działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, posiadające siedzibę na obszarze objętym LSR lub prowadzące działalność na obszarze objętym LSR, lub
   b) utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje albo stowarzyszenia, które posiadają siedzibę na obszarze objętym LSR lub prowadzą działalność na tym obszarze.
 
Uwaga: Sołectwo jest jednostką pomocniczą gminy i samodzielnie nie może ubiegać się o dofinansowanie w ramach małych projektów, ponieważ nie posiada osobowości prawnej, a ustawa stanowiąca podstawę do tworzenia jednostek pomocniczych gmin (art. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95, z późn. zm.)), nie nadała tym jednostkom zdolności prawnej.
Podobnie kółka rolnicze i koła gospodyń wiejskich (jeżeli nie są zarejestrowane w formie np. stowarzyszenia), z uwagi na brak osobowości prawnej lub zdolności prawnej nie mogą ubiegać się samodzielnie o dofinansowanie w ramach małych projektów.
 
Zakres pomocy:
1) podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR, innych niż realizowane w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
2) podnoszenie jakości życia społeczności lokalnej na obszarze objętym LSR, w tym przez:
   a) udostępnianie urządzeń i sprzętu komputerowego, w tym urządzeń i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu,
   b) organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych;
3) rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, w tym przez:
   a) promocję lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego,
   b) kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów,
   c) kultywowanie języka regionalnego i gwary,
   d) kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła;
4) rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze objętym LSR, w tym przez:
   a) utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotyczących obszaru objętego LSR
   b)budowę, odbudowę lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub zjazdowego, szlaków wodnych, szlaków rowerowych, szlaków konnych, ścieżek spacerowych lub dydaktycznych;
5) zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego, lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególności obszarów objętych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000;
6) zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez:
   a) odbudowę albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków,
   b) odnowienie dachów lub elewacji zewnętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków,
   c) remont lub wyposażanie muzeów
   d) remont lub wyposażenie świetlic wiejskich;
7) inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenie jakości takich produktów;
8) wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia działalności kulturalnej lub gospodarczej, z wyłączeniem działalności rolniczej.

Koszty kwalifikowalne podlegające refundacji w ramach małych projektów to koszty:
1) Ogólne (w wysokości nieprzekraczające 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych):
   a) przygotowania dokumentacji technicznej małego projektu, obejmujące koszty: kosztorysów, projektów architektonicznych lub budowlanych, dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, wypisów lub wyrysów z katastru nieruchomości,
   b) opłat za patenty lub licencje,
   c) badań lub analiz,
   d) sprawowania nadzoru autorskiego lub inwestorskiego.
Przykładowo: Cel operacji: utworzenie bazy gospodarstw agroturystycznych na terenie gminy X. Przewiduje się, że kosztami kwalifikowalnymi w ramach tej operacji będą koszty utworzenia tej bazy (np. umowa zlecenia) oraz koszty wcześniejszego przeprowadzenia badania dotyczącego ilości tych gospodarstw, oferowanych w nich usług, liczbie miejsc noclegowych. Koszt utworzenia bazy wynosi 10 000 PLN (w tym poprawnie obliczona kwota wartości pracy i usług świadczonych nieodpłatnie), a więc poprawnie obliczony koszy przeprowadzenia badania nie może być wyższy niż 1000 PLN. Koszty kwalifikowalne operacji wynoszą 11 000 PLN.
2) Robót budowlanych;
3) Wynagrodzenia za świadczenie usług w tym usług prawniczych lub księgowych;
4) Podłączenie do internetu;
5) Opracowania, druku lub powielenia oraz dystrybucji materiałów informacyjnych lub szkoleniowych, w tym audiowizualnych, dotyczących małego projektu, zakupu lub wynajęcia powierzchni reklamowych, zakupu czasu antenowego oraz zameszczenia materiałów prasowych w prasie;

Uwaga: Rodzaje materiałów informacyjnych i promocyjnych wraz z zasadami wizualizacji logotypów określone są w księdze wizualizacji marki Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 dostępnej na stronie internetowej MriRW http://www.minrol.gov.pl/index.php?/pol/Media/Files/Wsparcie-rolnictwa-i-rybolowstwa/PROW-2007-2013/KSIEGA-WIZUALIZACJI-ZNAKU-PROGRAMU-ROZWOJU-OBSZAROW-WIEJSKICH-NA-LATA-2007-2013 oraz w załączniku VI rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 368 z 23.12.2006, str. 15, z póżn. zm.).

6) Najmu sal lub innych powierzchni lub dzierżawy gruntu;
7) Zakupu materiałów lub przedmiotów, w tym materiału siewnego lub nasadzeniowego roślin wieloletnich;
8) Zakupu, najmu lub dzierżawy oraz montażu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia, sprzętu lub oprogramowania, z wyłączeniem środków transportu, przy czym koszt zakupu podlega refundacji jedynie w przypadku gdy koszt najmu lub dzierżawy przekraczał by koszt zakupu;

Uwaga: Należy więc posiadacz dokumenty uzasadniający ten zakup, a więc wskazujące, że najem jest bardziej kosztowny (np. 3 oferty wynajmu i 3 oferty sprzedaży np. sprzętu audiowizualnego).

9) Organizacja i przeprowadzenia wydarzeń promocyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych;

Uwaga: Przygotowanie zaproszeń, informacji - plakatów reklamowych, wynajęcie zespołu, osób prowadzących wydarzenie, wyżywienie uczestników itp.

10) Wytyczenia lub oznakowania szlaków turystycznych, ścieżek dydaktycznych lub przyrodniczych, w tym pomników przyrody, obiektów malej infrastruktury turystycznej, obiektów historycznych, przyrodniczych, kulturowych lub sakralnych;
11) Utworzenia lub aktualizacji baz danych w tym bazy informacji turystycznej;
12) Tworzenie stron internetowych.

Uwaga: Opracowanie projektu strony, opłata za usługa hostingowi, opłata za wykupienie domeny, opłaty związane z administrowaniem stroną.

13) Upominków lub nagród do łącznej wysokości 5% pozostałych kosztów podlegających refundacji w ramach realizacji małego projektu;
14) Wynagrodzenia lub pobytu osób prowadzących szkolenia;
15) Podróży lub wyżywienia uczestników szkolenia;
16) Noclegu uczestników szkoleń - w przypadku szkoleń trwających co najmniej 2 dni;
17) Tłumaczeń, jeżeli osoby prowadzące szkolenie nie posługują się językiem polskim.

Do kosztów kwalifikowalnych dolicza się również

• Podatek od towarów i usług uiszczany w związku z poniesieniem kosztów kwalifikowalnych operacji, o ile jest on ostatecznie ponoszony przez beneficjenta i nie może być odzyskanyy

Uwaga: W świetle interpretacji Komisji Europejskiej z dnia 13 stycznia 2009 r. dotyczącej art. 71 ust. 3 lit. a rozporządzenia Rady nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, VAT stanowi koszt niekwalifikowany dla niepodlegających opodatkowaniu VAT krajowych, regionalnych i lokalnych organów władzy i innych instytucji prawa publicznego, w tym m.in. gmin, stowarzyszeń gmin.

• Wartość pracy oraz usług świadczonych nieodpłatnie, stanowiącą iloczyn liczby przepracowanych godzin oraz iloraz przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy i liczby 168. Wartość pracy i usług świadczonych nieodpłatnie nie może wynosić więcej niż 10% całkowitych kosztów kwalifikowalnych operacji pomniejszonych o wysokość kosztów ogólnych.

Sposób obliczania:
KO - koszty ogólne
WP - wartość pracy i usług świadczonych nieodpłatnie
Koszt utworzenia bazy gospodarstw agroturystycznych (z wyłączeniem WP i KO) = 9000 PLN
X - prawidłowo obliczona WP
(9000 PLN + X) - całkowite koszty kwalifikowalne operacji bez KO,
a więc:
X=10%(9000 PLN + X)
X=1000 PLN
Y - prawidłowo obliczone KO
(9000 PLN + X) - pozostałe koszty kwalifikowalne operacji,
a więc:
Y=10%(9000 PLN + 1000 PLN)
Y=1000 PLN
 
Kryteria dostępu - czyli jakie warunki należy spełnić by otrzymać pomoc
Pomoc na małe projekty może być przyznana, jeżeli mały projekt:
1) nie będzie finansowany z udziałem innych środków publicznych, z wyłączeniem przypadku współfinansowania:
   a) z Funduszu Kościelnego lub
   b) ze środków własnych jednostek samorządu teritorialnego;
2) będzie realizowany w nie więcej niż dwóch etapach, jego zakończenie i złożenie wniosku o płatność ostateczną będącą refundacją kosztów kwalifikowalnych wypłacana po zrealizowaniu całego małego projektu nastąpi w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy przyznania pomocy, lecz nie później niż do dnia 31 grudnia 2014;
3) płatność ostateczna obejmować będzie nie mniej niż 25% łącznej planowanej kwoty pomocy.
 
Forma i wysokość pomocy
Pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowalnych operacji. Wysokość pomocy przyznanej na realizacji operacji nie może przekroczyć 25 tys. zł.
 
Poziom pomocy
Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 70% kosztów kwalifikowalnych operacji. Poziom dofinansowania dla danego beneficjenta nie może przekroczyć w okresie programowania kwoty 100 000 zł.

źródło: Publikacja Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pt. Wdrażania lokalnych strategii rozwoju w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Załączniki:
Wniosek
Instrukcja wypełniania wniosku
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 r.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 kwietnia 2009 r.